จักรยานเลี้ยวขวาอย่างไรกันบ้าง?

การเลี้ยวขวาของจักรยานบนถนนที่มีรถยนต์วิ่งขวักไขว่ไม่ใช่เรื่องง่าย มาดูกันว่ามีการเลี้ยวขวาแบบไหนกันบ้างในท้องที่หรือประเทศต่าง ๆ

1. ออกไปอยู่เลนเลี้ยวขวา

   ความเสี่ยง:
   – ต้องตัดกระแสรถยนต์เพื่อไปอยู่เลนขวา
   – อาจเจอรถเลี้ยวซ้ายผ่านตลอดที่มาจากทางตรงข้าม ทำให้จักรยานชิดซ้ายยากขึ้น
   – ถ้าเส้นหยุดอยู่ใกล้ทางม้าลาย มีโอกาสที่จักรยานจะต้องหยุดทับบนทางม้าลาย ทำให้กีดขวางคนเดินเท้าได้
   

2. ออกไปอยู่เลนด้านขวา (ซึ่งอาจเป็นเลนตรงร่วมกับเลี้ยวขวา)

   ความเสี่ยง
   – ต้องตัดกระแสรถอยู่เพื่อไปอยู่เลนขวา
   – อาจเจอรถเลี้ยวซ้ายผ่านตลอดที่มาจากทางตรงข้าม ทำให้จักรยานชิดซ้ายยากขึ้น
   – ถ้าเส้นหยุดอยู่ใกล้ทางม้าลาย มีโอกาสที่จักรยานจะต้องหยุดทับบนทางม้าลาย ทำให้กีดขวางคนเดินเท้าได้
   – ถ้ารถข้างหลังเป็นรถที่จะตรงไป มีความเสี่ยงที่จะโดนรถตรงชนท้ายขณะที่จักรยานรอจังหวะเลี้ยวขวา
   – ถ้ารถเลี้ยวขวาสองเลน เลนกลางได้ทั้งตรงไปและเลี้ยวขวา มีความเสี่ยงที่จักรยานจะโดนชนขณะที่พยายามชิดซ้ายจังหวะเลี้ยวขวา
               

3. เส้นหยุดสำหรับจักรยานด้านหน้าเส้นหยุดรถยนต์ (bike box)

   เป็นการทำสัญลักษณ์บนพื้นถนนให้เห็นบริเวณหยุดรอสัญญาณไฟของจักรยานแยกต่างหากจากรถยนต์ ช่วยไม่ให้จักรยานต้องตัดกระแสรถยนต์เพื่อไปอยู่เลนขวา แต่ขี่ชิดซ้ายมาจนถึงบริเวณรอสัญญาณไฟแล้วค่อยออกมาอยู่เลนขวาหน้ารถยนต์ (ใช้ได้เฉพาะแยกที่ห้ามเลี้ยวซ้ายผ่านตลอด)
   
   ความเสี่ยง
   – ถ้าเลนขวาสุดอนุญาตให้รถยนต์ตรงได้ด้วย ก็ยังมีความเสี่ยงที่จะโดนรถตรงชนท้ายขณะที่จักรยานรอจังหวะเลี้ยวขวา
   – กรณีที่เลี้ยวซ้ายผ่านตลอดและมีรถเลี้ยวซ้ายปริมาณมาก bike box จะไม่ได้ผล เนื่องจากจักรยานยังคงต้องขี่ตัดกระแสรถยนต์ที่เลี้ยวซ้าย
   – รถยนต์ไม่เข้าใจว่าสัญลักษณ์ bike box มีความหมายว่าอะไร และหยุดรถทับ bike box
   ดีไซน์ที่ทำให้คนขับรถเข้าใจง่ายขึ้น และลดการจอดรถทับ bike box คือการทาสี bike box พบว่าลดการจอดทับได้จาก 25% เหลือ 6.3%¹
   

4. การตรงไปสองครั้ง (hook right turn, two-stage right turn)

   จักรยานหยุดรอบนถนน, บนทางเท้า (ถ้าอนุญาตให้ขี่จักรยานบนทางเท้า) หรือทำสัญลักษณ์หรือทาสีบนพื้นแสดงที่สำหรับจักรยานหยุดรอ ที่สำคัญคือจักรยานสามารถหลบรถที่เคลื่อนที่ไปมาได้อย่างปลอดภัย

   ข้อด้อย
   – ความล่าช้าเนื่องจากจักรยานต้องรอสัญญาณไฟ 2 ครั้ง
   

5. สัญญาณไฟเลี้ยวสำหรับจักรยานโดยเฉพาะ

   ในรูปเป็นสัญญาณไฟเลี้ยวซ้ายในประเทศจีน (ประเทศจีนขับรถทางด้านขวา)

   

6. สัญญาณไฟจักรยานให้ตรง 2 ครั้งต่อเนื่องกัน

   เป็นการจัดการสัญญาณไฟ เมื่อจักรยานได้ไฟเขียวตรงไปครั้งแรกแล้ว ก็สามารถตรงครั้งที่ 2 ได้ทันทีโดยไม่ต้องหยุดรอ มีใช้ในประเทศเนเธอร์แลนด์
   
   นาทีที่ 2:40 – 2:56 จะเห็นว่าจักรยานตรงสองครั้งเป็นการเลี้ยวขวาได้ต่อเนื่องกัน

 

อ้างอิง
1. Dill, Jennifer, Christopher, Monsere, & Nathan McNeil. “Evaluation of Bike Boxes at Signalized Intersections.” Oregon Transportation Research and Education Consortium, Portland Bureau of Transportation, Portland, OR.

2. Safe Left Turns for Bicycles

3. Urban Bikeway Design Guide