การออกแบบห้องน้ำเพื่อผู้ใช้

พื้นเรียบเสมอกัน

พื้นเรียบเสมอกัน ลดโอกาสที่ผู้ใช้ห้องน้ำจะสะดุดล้ม

อันตรายจากพื้นไม่เสมอกัน ไม่มีการทำเครื่องหมายให้เห็นชัดเจน
อันตรายจากพื้นไม่เสมอกัน ไม่มีการทำเครื่องหมายให้เห็นชัดเจน
ทางระบายน้ำแบบเสมอไปกับพื้นห้องน้ำ
ใช้ทางระบายน้ำแบบเสมอไปกับพื้นห้องน้ำเพื่อลดความเสี่ยงการสะดุด

เปิดประตูแล้วเดินเข้าออกได้ง่าย

ประตูห้องน้ำแบบเปิดเข้า เมื่อเปิดเข้าไปแล้วผู้ใช้เดินเข้าไปได้ง่าย ไม่ต้องเอี้ยวตัวหลบของทั้งบนพื้นและของที่ติดข้างผนัง

ประตูห้องน้ำแบบเปิดออก ควรใช้เฉพาะห้องน้ำห้องในสุด หรือออกแบบแล้วเมื่อเปิดประตูจะไม่ชนกับคนที่เดินอยู่ด้านนอก

ประตูห้องน้ำเปิดแล้วไม่ชนกับกระเป๋า
ห้องน้ำในสนามบินควรออกแบบให้รัศมีเปิดปิดประตูไม่ชนกับกระเป๋าเดินทาง

กลอนประตูที่ใช้ง่าย

กลอนประตูควรเปิดปิดได้ง่าย ไม่ฝืด

กลอนประตูแบบหมุน ผู้ใช้ออกแรงน้อย
กลอนประตูแบบหมุน ผู้ใช้ออกแรงน้อย

ที่แขวนหรือวางของ

ควรมีให้เพียงพอ ยิ่งห้างสรรพสินค้า สนามบิน หรือที่ ๆ ผู้ใช้ห้องน้ำมีสัมภาระมาก ยิ่งควรเตรียมที่วางของในห้องน้ำให้เพียงพอ

ที่แขวนของในห้องน้ำ
ห้องน้ำในสนามบิน ที่แขวนของในห้องน้ำไม่เพียงพอ
ห้างสรรพสินค้ามีที่วางของในห้องน้ำกว้างขวาง
ห้างสรรพสินค้ามีที่วางของในห้องน้ำกว้างขวาง

อุปกรณ์ทำความสะอาดฝารองนั่งชักโครก

เพื่อฆ่าเชื้อโรคหรือป้องกันไม่ให้ร่างกายสัมผัสกับชักโครก แบบน้ำยาใช้พ่นลงกระดาษชำระแล้วนำมาเช็ด แล้วทิ้งลงชักโครกได้เลย หรือแบบกระดาษส่วนใหญ่ก็เป็นแบบที่ทิ้งลงชักโครกได้เช่นกัน

ผู้ใช้ห้องน้ำทำความสะอาดฝารองนั่งด้วยน้ำยา

ผู้ใช้ห้องน้ำทำความสะอาดฝารองนั่งด้วยน้ำยา

ชักโครกทำความสะอาดฝารองนั่งอัตโนมัติ
ชักโครกทำความสะอาดฝารองนั่งอัตโนมัติ

การจัดเตรียมกระดาษชำระให้มีอยู่ตลอดเวลา

หลายคนอาจจะคิดว่าเตรียมกระดาษชำระม้วนใหญ่ ๆ จะได้ไม่ต้องให้พนักงานมาเปลี่ยนบ่อย ๆ แต่เอาเข้าจริงแล้ว กระดาษชำระม้วนใหญ่แค่ไหนก็หมดได้

การมีกระดาษชำระม้วนสำรองดีกว่าตรงที่ผู้ใช้สามารถใช้ม้วนสำรองได้ทันที ไม่ต้องรอให้ถึงเวลาพนักงานมาเปลี่ยน

กระดาษชำระในห้องน้ำ มีม้วนสำรองดีกว่ามีม้วนเดียวใหญ่ ๆ อย่างไร

ปลายกระดาษชำระ

ปลายมองเห็นได้จากภายนอก ผู้ใช้หยิบได้ง่าย

ปลายทิชชูมองเห็นได้ง่าย

ทิศที่หยิบใช้ได้ง่าย เวลาใส่ทิชชูให้ปลายอยู่ด้านบน หยิบใช้ได้ง่ายกว่า

ปลายทิชชูด้านบนกับด้านล่าง

toilet tissue down
ทิชชูหันปลายด้านล่าง แต่อยู่ในที่ใส่ที่ช่วยให้หยิบปลายได้ง่ายขึ้น

ฉีกแล้วปลายไม่ห้อยลงพื้น

toilet tissue
ตัวอย่างที่ใส่ทิชชูที่ฉีกแล้วปลายไม่ห้อยลงพื้น

ตำแหน่งและลักษณะของถังขยะ

ถังขยะควรวางในตำแหน่งที่ผู้ใช้ห้องน้ำสามารถทิ้งกระดาษชำระ(กรณีที่ให้ทิ้งลงถังขยะ ไม่ใช่ลงชักโครก), ผ้าอนามัย, ผ้าเปียก หรือขยะอื่น ๆ ได้ง่ายโดยไม่ต้องเอี้ยวตัว

เครื่องฆ่าเชื้อดับกลิ่น

ตำแหน่งป้ายต่าง ๆ ในห้องน้ำ

ข้อความกับตำแหน่งสัมพันธ์กัน เช่น ป้ายที่บอกให้ทิ้งกระดาษชำระลงชักโครกควรติดตำแหน่งที่ผู้ใช้เห็นตอนนั่งบนชักโครกจะได้ผลดีกว่าติดในตำแหน่งสูง ที่ผู้ใช้กว่าจะเห็นก็เมื่อกำลังจะออกจากห้องน้ำแล้ว

โฆษณาในห้องน้ำ ติดในตำแหน่งที่ผู้ใช้นั่งอยู่แล้วมองเห็นได้ง่าย
โฆษณาในห้องน้ำ ติดในตำแหน่งที่ผู้ใช้นั่งอยู่แล้วมองเห็นได้ง่าย

ที่กดชักโครก

กดได้ง่าย ใช้แรงน้อย อยู่ในตำแหน่งที่มองเห็นได้ง่าย หรือเป็นแบบเซนเซอร์ ไม่ต้องสัมผัสเพื่อความสะอาด

ที่กดชักโครกแบบปุ่มกด
ที่กดชักโครกแบบปุ่มกด
ที่กดน้ำแบบเซนเซอร์เอามือบัง
ที่กดน้ำแบบเซนเซอร์เอามือบัง

อ่างล้างมือ

มีหลากหลายสำหรับเด็ก ผู้ใหญ่ ผู้ใช้วีลแชร์

อ่างล้างมือรองรับเด็ก ผู้ใหญ่ ผู้ใช้วีลแชร์

ก๊อกน้ำอ่างล้างมือ

ถ้าเป็นแบบผู้ใช้เปิดปิดเอง ฐานก๊อกควรอยู่ในบริเวณเปียกในอ่างล้างมือ เพราะถึงแม้ผู้ใช้จะเอามือเปียก ๆ มาเปิดปิดก๊อก น้ำที่หยดก็ไหลลงอ่างได้ ไม่ใช่นองอยู่บริเวณรอบ ๆ ก๊อกและอาจไหลไปหยดลงพื้น

นอกจากนี้ก๊อกแบบอัตโนมัติช่วยแก้ปัญหาน้ำนองรอบ ๆ ก๊อกได้

ฐานก๊อกอยู่ในอ่าง ถึงน้ำหยดก็ไหลลงอ่าง
ฐานก๊อกอยู่ในอ่าง ถึงน้ำหยดก็ไหลลงอ่าง

อุปกรณ์ช่วยให้มือแห้ง

กระดาษเช็ดมือ ช่วยกำจัดแบคทีเรียได้มากกว่าแบบเป่าลม แต่ใช้ทรัพยากรกระดาษและก่อให้เกิดขยะ

เครื่องเป่ามือ ใช้พลังงานไฟฟ้า

นอกจากนี้ ตำแหน่งของอุปกรณ์ช่วยให้มือแห้งก็เป็นตัวบอกว่าห้องน้ำนั้นจะมีน้ำหยดบนพื้นหรือเปล่า เพราะหลังล้างมือ คนก็ต้องเดินมือเปียก ๆ ไปเช็ดหรือเป่ามือ ถ้าอุปกรณ์ช่วยให้มือแห้งอยู่ติดกับอ่างล้างมือ โอกาสน้ำหยดลงพื้นก็จะน้อยลง

เครื่องเป่ามืออยู่ข้างอ่างล้างมือ ลดน้ำหยดบนพื้น
เครื่องเป่ามืออยู่ข้างอ่างล้างมือ ลดน้ำหยดบนพื้น

การออกแบบห้องน้ำเพื่อทุกคน

ผู้ที่มีความแตกต่างทางกายภาพก็มีความต้องการเข้าห้องน้ำเช่นกัน จึงควรมีห้องน้ำอเนกประสงค์ที่รองรับความต้องการหลากหลาย เช่นผู้ใช้วีลแชร์ ผู้ที่มีทวารเทียมทางหน้าท้อง (ostomate)

ราวจับ

สำหรับพยุงตัวเวลาลุกนั่ง

ราวจับพยุงตัวเวลาลุกนั่ง (ไม่ใช่สำหรับผู้ใช้วีลแชร์)
ราวจับพยุงตัวเวลาลุกนั่ง (ไม่ใช่สำหรับผู้ใช้วีลแชร์)
การติดตั้งราวจับพยุงตัวสำหรับส้วมแบบนั่งยอง
การติดตั้งราวจับพยุงตัวสำหรับส้วมแบบนั่งยอง

ที่นั่งเด็กเล็ก

สำหรับเด็กเล็กนั่งได้อย่างปลอดภัย ระหว่างที่พ่อหรือแม่ทำธุระในห้องน้ำ เป็นการคิดเผื่อพ่อหรือแม่ที่พาลูกเล็ก ๆ มาข้างนอกด้วย

ที่นั่งเด็กเล็กในห้องน้ำ

อุปกรณ์อำนวยความสะดวกผู้ใช้วีลแชร์

ราวจับสำหรับผู้ใช้วีลแชร์

พื้นที่เก้าอี้เข็นหมุนรอบได้สะดวก เส้นผ่านศูนย์กลาง 150 cm

พื้นที่เก้าอี้เข็นหมุนรอบได้ เส้นผ่านศูนย์กลาง 150 cm
Edited from picture by Ministry of Land, Infrastructure, Transport and Tourism of Japan
อ่างล้างมือสูงจากพื้นประมาณ 65 เซนติเมตร เพื่อวีลแชร์เข้าไปได้
อ่างล้างมือสูงจากพื้นประมาณ 65 เซนติเมตร เพื่อวีลแชร์เข้าไปได้

อุปกรณ์อำนวยความสะดวกผู้พิการทางสายตา

ผิวต่างสัมผัสนำทางไปผังห้องน้ำที่มีเบรลล์
ผิวต่างสัมผัสนำทางไปผังห้องน้ำที่มีเบรลล์
ป้ายเบรลล์บอกลักษณะห้องน้ำ
ป้ายเบรลล์และเสียงพูดอธิบายลักษณะห้องน้ำ
ปุ่มกดในห้องน้ำมีเบรลล์กำกับ
ปุ่มกดในห้องน้ำมีเบรลล์กำกับ

อ่างสำหรับผู้มีทวารเทียมทางหน้าท้อง

คนกลุ่มนี้ดูจากภายนอกจะเห็นเป็นปกติ แต่เนื่องจากไม่สามารถควบคุมการขับถ่ายได้จึงต้องติดถุงรองรับอุจจาระบริเวณหน้าท้อง เมื่อมีอุจจาระประมาณ 1/3 ของถุงก็ควรเทออกและทำความสะอาดเพื่อไม่ให้ถุงหนักเกินไป แต่ชักโครกหรืออ่างล้างมือปกติใช้ไม่สะดวกเพราะเตี้ยเกินไปและไม่มีสายฉีดชำระล้างที่เหมาะสม จึงมีการคิดค้นอ่างสำหรับทำความสะอาดถุงรองรับอุจจาระโดยเฉพาะ

อ่างสำหรับผู้มีทวารเทียมทางหน้าท้อง

ผู้มีทวารเทียมทางหน้าท้อง
ผู้มีทวารเทียมทางหน้าท้องล้างถุงรองรับอุจจาระ